چکیده: خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده‎ی رشد و تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می‎باشد. یکی از راه‌حل‎های نوین جهت کاهش خسارات ناشی از تنش‎های محیطی در کشاورزی پایدار استفاده از نهاده‎های بیولوژیک همچون باکتری‎های مفید در خاک مزارع می‎باشد. به منظور بررسی تاثیر باکتری‎ سودوموناس بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه سیب‌زمینی آزمایشی مزرعه‎ای به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل بر پایه بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی شاهرود واقع در منطقه بسطام اجرا شد. تنش کم‎آبیاری به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (دور آبیاری 7، 10 و 14 روزه) و باکتری سودوموناس (تلقیح و عدم تلقیح) به عنوان فاکتور فرعی اول و رقم (ساوالان و اگریا) به عنوان فاکتور فرعی دوم در نظر گرفته شدند. غده‌ها در زمان کاشت با باکتری سودوموناس فلورسنس (غلظت 108سلول در هر گرم باکتری) تلقیح شدند. بعد از ظهور بوته‌ها آبیاری برای تمام تیمارها بطور یکنواخت صورت گرفت، پس از استقرار بوته‌ها، 58 روز پس از کاشت تیمار تنش کم‌آبیاری اعمال گردید. نتایج نشان داد با افزایش دور آبیاری، قطر غده، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و اقتصادی، پروتئین غده، محتوای کلروفیل و محتوای آب نسبی کاهش یافته، در حالی‌که صفاتی همچون فسفر گیاه و خاک، درصد پتاسیم برگ و محتوای پرولین افزایش یافت. تلقیح غده‌‌‌ها با باکتری سودوموناس فلورسنس موجب بهبود عملکرد بیولوژیک، افزایش درصد فسفر گیاه، محتوای کلروفیل a و محتوای پرولین گیاه و همچنین سبب افزایش 86/22 درصدی عملکرد نسبت به عدم تلقیح شد. از طرفی تلقیح با باکتری موجب کاهش خسارت غشای پلاسمایی در شرایط تنش گردید. در مجموع بررسی مقایسه میانگین‎ها در این آزمایش نشان داد تلقیح با باکتری می‎تواند برخی خسارات و تغییرات ایجاد شده در خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه را در شرایط تنش کم‌آبیاری بهبود بخشد.