چکیده: بلندی های باختری شاهرود در شمال روستای ده ملا (منطقه مطالعاتی)، بخشی از نیمه جنوبی البرز خاوری می باشد. هدف از این پژوهش بررسی الگوی دگرریختی واحدهای سنگی پالئوزوئیک بالایی و مزوزوئیک بوده است. بدین منظور رخنمون هایی از سازندهای جیرود (دونین بالایی)، شمشک (تریاس بالایی- ژوراسیک زیرین)، دلیچای (ژوراسیک میانی) و لار (ژوراسیک بالایی) و مرز بین آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها تایید نمودند که روند چیره ساختاری در چین خوردگی و گسلش از روند ساختاری در البرز خاوری پیروی نموده و شمال خاوری-جنوب باختری است. مرز بین سازندها متاثر از گسل های طولی منطقه است که به عنوان نمونه می توان به گسل های F1 و F2 اشاره نمود که در این مطالعه مورد توجه ویژه قرار گرفته اند. هر دو گسل با روند خاوری-باختری تا شمال خاوری-جنوب باختری بخشی از یک منطقه گسلی با سازوکار چیره امتداد لغزچپ بر هستند، به گونه ای که F1 شرایط همبری سازند جیرود را با سازند شمشک فراهم نموده و اثر F2 بر روی بازمانده سازند جیرود برروی شمشک با همان هندسه و سازوکار F1 مشاهده می شود. تحمیل این گسل ها با سازوکار امتداد لغز چپ بر بر روی واحدهای سنگی چین خورده (متاثر از زمین ساخت فشارشی) موید رژیم نوزمین ساختی چیره امتدادلغز چپ بر در البرز خاوری است. نشانه های متعددی از این رژیم تکتونیکی در منطقه دیده می شود که به عنوان نمونه می توان به گسل کواترنری آستانه با روند شمال خاوری- جنوب باختری و سازوکار امتداد لغز چپ بر اشاره نمود که واحدهای چین-خورده و گسسته قدیمی تر را قطع نموده است.