چکیده: این پژوهش با هدف بررسی غلظت (آلودگی) فلزات سنگین خاک های کشاورزی اطراف شهر اندیمشک واقع در استان خوزستان می باشد. بدین منظور 20 نمونه خاک سطحی (عمق 0-20 سانتی متر) به طور تصادفی از مزارع مختلف جمع آوری گردید. همچنین چند نمونه در عمق 50 سانتی متر بردداشت شد. مهم ترین ویژگی-های فیزیکوشیمیایی خاک) شاملEc ،Ph، بافت، ماده آلی) و غلظت عناصر سنگین از روش های استاندارد اندازه گیری شد. میزانEc بین 470652/0 تا 6709/1 (میانگین2505896/0)، pH نمونه ها بین81/7 تا 07/8 (میانگین 9396/7) در محدوده نسبتاً قلیایی، بافت خاک از نوع شنی-رسی-لومی و شنی-ماسه ای، میزان ماده آلی بین 242 تا 736 (میانگین 16/420) می باشد. داده های بدست آمده با مقادیر استاندارد جهانی مقایسه شده و شاخص های ژئوشیمیایی(ضریب غنی شدگی، ضریب زمین انباشت، ضریب کل آلودگی، شاخص آلودگی تک عاملی، ضریب بار آلودگی) و روش های آماری (ضریب همبستگی و تحلیل مؤلفه اصلی) تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس نتایج بدست آمده نشاندهنده بالاتر بودن میانگین غلظت کل عناطر سرب (08/29 میلی گرم بر کیلوگرم)، روی (8/138 میلی گرم بر کیلوگرم)،کادمیم (186/0 میلی گرم بر کیلوگرم)، نسبت به استانداردهای جهانی تغییر چندانی نکرده در صورتیکه عناصر نیکل (12/81 میلی گرم بر کیلوگرم)، کروم (72/253 میلی گرم بر کیلوگرم)، مس (08/38 میلی گرم بر کیلوگرم) نسبت به استانداردهای جهانی بالاتر می باشند. برای شاخص های ژئوشیمیایی عنصر تیتانیوم به عنوان عنصر مرجع در نظر گرفته می شود. نتایج آنالیزXRD اسمکتیت، ایلیت، کوارتز، کلسیت و کلریت را به عنوان مهمترین کانی منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته اند. ارزیابی ریسک سلامت و خطر از روش ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا از سه روش بلع، تنفس و جذب پوستی به دست آمد. نتایج نشان می دهند که شاخص خطر برای هر فلز ریسک غیر سرطانی فلزات مختلف برای هر دو گروه کودکان و بزرگسالان به ترتیب زیر می باشد. cd>pb>cr>Ni>Zn>cu، فلز کادمیم به خطر پایین بودن دوز مرجع سمی تر و کروم و سرب در رتبه های دوم و سوم می باشند. اما فلزات روی و مس غلظت بسبتاً بالایی دارند و در نمونه های مورد مطالعه از نظر ریسک غیرسرطانی در رتبه های آخر، که سلامت انسان را به خطر می اندازند. طبق نتایج بدست آمده از HIبرای فلزات در بزرگسالان نسبت به کودکان بیشتر، که این نشان می دهد که ریسک اثرات غیر سرطانی فلزات در بزرگسالان بیشتر می باشد. تجزیه و تحلیل آماری داده های نشان دهنده ویژگیهای ژئوشیمیایی مشابه فلزات مانند کروم، نیکل، آهن و منگنز که منشأ طبیعی و زمین زاد دارند. ولی فلزات سرب، روی و کادمیم منشأ غیرطبیعی و انسانزاد دارند.