چکیده: در این پژوهش، تأثیر غلظت نانوذرات اکسید روی (ZnO) در ماتریس پلی‌اتیلن بر خواص حفاظتی پرتوهای گاما حاصل از چشمه‌های 241Amو 137Cs مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های نانوکامپوزیتی با درصدهای مختلف ZnO تهیه و ضریب تضعیف خطی و جرمی، همچنین ضخامت نیم‌لایه (HVL) و میانگین مسیر آزاد (MFP) برای هر نمونه به‌صورت تجربی و با استفاده از سایت XCOM محاسبه شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرات ZnO، ضریب تضعیف پرتوها افزایش یافته و در نتیجه خواص حفاظتی نمونه‌ها بهبود می‌یابد. در این پژوهش مقادیر تجربی با خطای نسبی در بازه 3 تا 18 درصد اندازه‌گیری شدند. با این حال، بین داده‌های تجربی و مقادیر تئوری به‌دست‌آمده از پایگاه XCOM اختلافاتی مشاهده شد. علت اصلی این تفاوت به محدودیت سایت XCOM در تعریف ساختار نانوذرات بازمی‌گردد؛ زیرا این پایگاه قادر به لحاظ کردن ویژگی‌های واقعی نانوذرات در ماتریس پلیمری نیست. در نتیجه، مقادیر تئوری با نتایج تجربی فاصله دارند. در این پژوهش نمونه‌ها در دو حالت جرم ثابت و حجم ثابت مورد بررسی قرار گرفتند. دلیل در نظر گرفتن این دو وضعیت به وابستگی ضریب تضعیف به هر دو عامل ضریب تضعیف خطی (µ) و ضخامت ماده (X) بازمی‌گردد؛ از آن‌جا که نمونه‌ها به‌صورت قرص‌های فشرده تهیه شدند و نانوذرات ساختار متخلخل خود را داشتند، اعمال فشار پرس باعث تغییر ضخامت نمونه‌ها گردید. در شرایط جرم ثابت، تغییر فشار سبب تغییر در ضخامت شد و به تبع آن مقدار µ نیز تغییر کرد؛ بنابراین اختصاص یک ضریب تضعیف ثابت به این مواد امکان‌پذیر نبود. به منظور افزایش دقت، حالت حجم ثابت نیز در نظر گرفته شد که در آن ضخامت نمونه‌ها تقریباً ثابت بوده و امکان بررسی ضریب تضعیف خطی (µ) با شرایط پایدارتر فراهم شد. در نتیجه، مقایسه داده‌ها در این دو وضعیت به شفاف‌تر شدن نتایج و دقت بالاتر در تحلیل‌ها منجر گردید. این نانوکامپوزیت‌ها به‌ عنوان مواد مؤثر در کاهش اثرات پرتوهای گاما می‌توانند در کاربردهای صنعتی و پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.