چکیده: نور، به عنوان یکی از عناصر اساسی در معماری، نقش بی‌بدیلی در شکل‌دهی و تجربه فضاهای مصنوعی ایفا می‌کند. از دوران باستان تاکنون، معماران همواره از نور برای ایجاد فضاهای معنادار و ارتقای کیفیت زندگی بهره گرفته‌اند.با این حال، در دنیای امروز، رشد جمعیت و توسعه بی‌رویه شهری باعث شده است که اهمیت نور در طراحی مسکن بیشتر مورد توجه قرار گیرد.این پژوهش با هدف بررسی تأثیر نور طبیعی بر پایداری و ارتقای کیفی طراحی مجتمع‌های مسکونی انجام شده است. داده‌های پژوهش به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و شامل تحلیل مطالعات پیشین، بررسی نظریات معماران برجسته و ارزیابی روش‌های نوین طراحی نورپردازی است. تأکید این تحقیق بر ارتباط میان نور طبیعی و کیفیت فضاهای سکونتی است که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای زیباشناختی، پایداری محیطی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی را نیز دنبال می‌کند.طراحی این پژوهش در شهر مشهد انجام شده وحضور نور طبیعی در مجتمع مسکونی،درمشهد آنالیزوآزمایش شده است.نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نور طبیعی نقش کلیدی در پایداری فضاهای مسکونی دارد. طراحی مناسب جهت‌گیری ساختمان‌ها، استفاده از فناوری‌هایی مانند پنجره‌های لایت شلف و سیستم‌های لوور، و انتخاب مصالح مناسب می‌تواند به هدایت و توزیع بهتر نور، کاهش مصرف انرژی، و ایجاد فضاهای زیبا و کارآمد منجر شود. همچنین، نور طبیعی تأثیر مثبتی بر سلامت جسمی و روانی افراد دارد و می‌تواند به کاهش استرس، بهبود خلق‌وخو، و افزایش رضایت از محیط زندگی کمک کند. این پژوهش تلاش دارد با ارائه راهکارهای نوآورانه، بستری برای ارتقای کیفیت طراحی مسکن با استفاده از نور طبیعی فراهم کند و به بهبود کیفیت زندگی و پایداری محیطی یاری رساند.