چکیده: برای تأمین نیازمندی‌های مشتری، تولیدکنندگان باید قادر به تحویل محصولات مطابق با مشخصات مورد نظر مشتری باشند. مقوله "تضمین تولید" برای چیرگی بر این خواسته‌ ارائه شد. تضمین تولید با ادغام شاخص‌های عملکردی مختلف اعم از قابلیت دسترسی، اطمینان، تعمیرپذیری و پشتیبانی به تحلیل رفتار سیستم می‌پردازد و کارکرد آن را ارتقا می‌بخشد. شناسایی رفتار عملکردی این سیستم‌ها بر اساس خرابی‌ها و شرایط محیطی کارکرد و در نظرگیری سهم آن‌ها در به دوش کشیدن وظیفه تولید، نقش اساسی در کاهش‌ کلی هزینه‌های تولید را به دنبال دارد و امکان رقابت در بازارهای جهانی را فراهم می‌کند. در این رساله بخش‌هایی از ناوگان استخراجی معدن مجتمع مس سونگون برای بهبود ظرفیت عملیاتی تولید با استفاده مقوله تضمین تولید انتخاب شد. تضمین تولید تابعی از عملکرد سیستم است که به وسیله خرابی‌ها کنترل می‌شود. خرابی‌ها تابع دو پارامتر ویژگی‌های کارکردی و شرایط محیطی‌اند. اطلاعات لازم برای پارامتر اول از داده‌های زمانی فعال و غیرفعال دستگاه‌ها حاصل شد. اطلاعات پارامتر دوم نیز از شرایط محیطی چون محیط اطراف، لرزش‌ و فشارهای وارده و مهارت اپراتور به‌دست آمد و در قالب "فاکتورهای ریسک" در تحلیل‌ها وارد شد. در نخستین گام پس از جمع‌آوری داده‌های ارزیابی رفتار عملکردی زیرسیستم‌های بلدوزر، لودر و تراک با شاخص قابلیت دسترسی بدون تأثیر شرایط محیطی ارزیابی شد و نتایج نشان داد که وضعیت تعمیرات زیرسیستم لودر در وضعیت بحرانی قرار دارد. سپس قابلیت اطمینان زیرسیستم لودر با تأثیر شرایط مورد بررسی قرار گرفت که اختلاف سه برابری بهره‌وری در مقایسه با حالت پیشین، تأثیر انکارناپذیر شرایط محیطی بر این شاخص را نشان می‌داد. همچنین برای بررسی تأثیر فاکتورهای ریسک بر قابلیت تعمیرپذیری بخش دیگری از ناوگان در قالب یک سیستم شامل یک زیرسیستم لودر، یک زیرسیستم بلدوزر و دو زیرسیستم تراک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که احتمال انجام تعمیرات جزئی و اساسی برای زیرسیستم لودر به ترتیب 25 و 80 درصد است حال آنکه در صورت صرف نظر از تأثیر شرایط محیطی این احتمال 30 درصد می‌رسد. در مرحله بعد نیز از ایده سنجش اهمیت برای تعیین زیرسیستم‌های بحرانی برای دو حالت کلی با و بدون تأثیر شرایط محیطی استفاده شد. برای حالت بدون تأثیر شرایط محیطی بخش از ناوگان درقالب یک سیستم شامل یک زیرسیستم واگن دریل، یک زیرسیستم لودر، یک زیرسیستم بلدوزر و پنج زیرسیستم تراک انتخاب شد. طبق نتایج به‌ دست‌ آمده ارتقای قابلیت دسترسی سیستم مستلزم بهبود قابلیت دسترسی زیرسیستم‌ حفاری است. همچنین برای زیرسیستم لودر ارتقای قابلیت اطمینان در مقایسه با قابلیت تعمیرپذیری در اولویت بالاتری قرار گرفت. برای حالت دوم یعنی سنجش اهمیت با وارد کردن تأثیر شرایط محیطی، قابلیت اطمینان یک سیستم از ناوگان استخراجی معدن شامل دو زیرسیستم لودر و هشت زیرسیستم تراک در نظر گرفته شد. نتایج تحلیل حاکی از آن بود که بهترین گزینه برای ارتقای قابلیت اطمینان این سیستم بهبود قابلیت اطمینان زیرسیستم‌های لودر است. در آخرین بخش از سنجش اهمیت نیز قابلیت دسترسی سیستمی شامل یک زیرسیستم واگن دریل، یک زیرسیستم لودر، یک زیرسیستم بلدوزر و پنج زیرسیستم تراک با تأثیر شرایط محیطی بررسی شد و نتایج نشان داد که افزایش قابلیت دسترسی سیستم درگرو افزایش قابلیت دسترسی دو زیرسیستم لودر و بلدوزر است. سپس مفهوم تخمین قطعات یدکی به‌عنوان نخستین شاخة اصلی از قابلیت پشتیبانی برای لاستیک چرخ بررسی شد.بدین منظور الگوریتمی مرکب از وضعیت عملکردی سیستم در قالب قابلیت اطمینان و بدون تأثیر شرایط محیطی برای پیش‌بینی لاستیک چرخ مورد نیاز برای تراک‌های صد تنی ارائه شد. محاسبات نشان داد که هر چه قابلیت اطمینان جزء بالاتر باشد، وضعیت کارکرد آن بهتر، تعداد خرابی کمتر و لذا تعداد لاستیک مورد نیاز کمتر است. این موضوع را می‌توان در مورد مقادیر 2/3، 2 و 2/1 عدد لاستیک مورد نیاز در طول یک سال برای حد پائین، بهینه و بالای تخمین زده مشاهده کرد. با وارد کردن تأثیر شرایط محیطی فاکتورهای ریسک وابسته به زمان (مدل تراک و برند لاستیک) باعث شد تا داده‌های لاستیک تراک در 12 لایه تقسیم شده و از مدل رگرسیون لایه‌بندی کاکس استفاده شود. در این مدل فاکتورهای ریسک محور، بارندگی و دما به ترتیب مؤثرترین عوامل در رفتار خرابی‌های لاستیک تراک‌اند و لذا تعداد قطعات یدکی مورد نیاز را به ‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند. نگهداری‌ و تعمیرات (نت) به‌عنوان دومین شاخه از قابلیت پشتیبانی برای یک زیرسیستم تراک بررسی شد. نت پیشنهادی در این بخش از نوع نت پیشگیرانه محدود به قابلیت اطمینان بود و هدف حفظ قابلیت اطمینان در سطح 80 درصد تعریف شد. بدین منظور تحلیل‌های قابلیت اطمینان برای این زیرسیستم طی چهار نوع تابع قابلیت اطمینان بسته به نحوه انجام نت از لحاظ کامل یا ناقص بودن و وجود یا عدم وجود تأثیر شرایط محیطی انجام گرفت و چهار نوع استراتژی نت پیشگیرانه پیشنهاد شد. در آخرین مرحله نیز به تحلیل قابلیت پاسخ‌دهی با به‌کارگیری نتایج حاصل از تحلیل داده‌های تاریخی عملکرد، تأثیر شرایط محیطی و ظرفیت تولید یک سیستم متشکل از یک دستگاه واگن دریل، یک دستگاه بلدوزر، یک دستگاه لودر و شش دستگاه تراک در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق در کلیه دستاوردهای رساله حکایت از تأثیر انکارناپذیر شرایط محیطی دارد و دستیابی به نتایج واقعی منوط به وارد کردن فاکتورهای ریسک در محاسبات است. در نتیجه تحلیل‌ها زیرسیستم‌های لودر و واگن دریل معدن به‌عنوان دستگاه‌های بحرانی تعیین شدند. لذا برای ارتقای قابلیت دسترسی سیستم، بهبود قابلیت اطمینان و تعمیرپذیری این دو زیرسیستم در اولویت قرار دارد.