چکیده: معدن فیروزه نیشابور در استان خراسان رضوى و در ۵۳ کیلومترى شمال غربی مرکز شهرستان نیشابور، در دامنه‌هاى جنوبى ارتفاعات بینالود و در ۴ کیلومترى دو روستاى معدن سفلى (پایین) و علیا (بالا)، قرار دارد. آب شرب دو روستا از چشمه‌هایی که از داخل تونل معدن بیرون می‌آید، استحصال می‌شود. به علت فعالیت‌های معدن‌کاری، آب شرب این منطقه در معرض آلودگی به عناصر بالقوه سمی از جمله Pb، Zn، U، Cr و Cu قرار دارند. بدین منظور پس از جمع‌آوری اطلاعات و مطالعات صحرایی و انتخاب محل‌های مناسب جهت نمونه‌برداری، طی دو مرحله، (دی و بهمن 89) 6 نمونه از آب تهیه و در ضمن از رسوبات آبراهه‌ای نیز نمونه‌برداری شد. نمونه‌های رسوبات جهت آنالیز XRF و نمونه‌های آبی جهت اندازه‌گیری غلظت آنیون‌ها و کاتیون‌ها و تعیین غلظت عناصر به روش ICP-MS به آزمایشگاه ارسال شدند. نتایج حاصل از آنالیز نمونه‌های رسوبات، غلظت‌های بالای Pb، U، Cu و Cr را نشان داد و مشخص شد که ضریب آلودگی برای سرب (52/6)، کروم (99/1)، اورانیوم (53/1) و مس (55/1) بالا می‌باشد. همچنین ضریب بار آلودگی برای سرب (31/2)، مس (39/1)، کروم (33/1) و روی (31/1) ارزیابی شد. ضریب غنی‌شدگی برای عنصر سرب در محدوده غنی‌شدگی متوسط تا شدید و ضریب مولر کمی آلوده تا خیلی آلوده بدست آمد. ضریب مولر عناصر مس، کروم و اورانیوم نیز در محدوده غیر آلوده تا کمی آلوده قرار دارند. محاسبه اندیس سنجش فلز سنگین و درجه آلودگی برای تمام نمونه‌های آبی فصل خشک بالاتر از 1 و محاسبه اندیس آلودگی فلز سنگین بالاتر از 100 می‌باشند. اندیس آلودگی فلز سنگین برای تمام نمونه‌های فصل بارش نیز بالاتر از صد ارزیابی شد. تیپ آب نمونه‌های برداشته شده از چشمه‌ها در دو فصل بی‌کربناتی و در نمونه‌های برداشته شده از قنات سولفاته می‌باشد. رخساره تمامی منابع آبی سدیکی است. مقایسه غلظت پارامترهای نمونه‌های برداشته شده در دو فصل با استانداردهای WHO و EPA در قنات نشانگر بالا بودن TDS و TH و یون‌های سدیم و سولفات می‌باشد.