چکیده: ایران از لحاظ تنوع رنگ، گوناگونی انواع سنگ، مقاومت و غیره از کشورهای دارنده ذخایر ارزشمند سنگ‏های ساختمانی جهان به محسوب می‌شود. براساس آمارهای موجود، ایران با دارا بودن حدود 7/1 میلیارد تن ذخیره قطعی در انواع سنگ‏های ساختمانی (گرانیت، مرمریت، تراورتن، مرمر، چینی) در ردیف ده کشور عمده دارای ذخایر غنی سنگ‏های تزئینی و نما به حساب می‏آید. با وجود این شرایط گران‌بها، تدوین استراتژی و سیاست‌گذاری‌های صحیح و مورد نیاز که می‌تواند نقش مفیدی در ارتقاء صنعت سنگ ایران داشته باشد، امری مهم و مؤثر به حساب می‌آید. در این پایان‌نامه برنامه‌ریزی استراتژیک صنعت سنگ ساختمانی ایران با استفاده از آنالیزSWOT انجام شده است. برای انجام این برنامه‌ریزی، ابتدا صنعت سنگ ساختمانی ایران مورد بررسی قرار گرفته و عوامل مؤثر بر این صنعت که در چهار دسته نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها دست‌بندی می‌شوند، شناسایی شده‌اند. از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر صنعت سنگ ساختمانی ایران، سرمایه‌گذاری مناسب در صنعت سنگ، توان تولید بالای معادن، امکان تولید انواع سنگ با رنگ‌های متنوع به عنوان نقاط قوت و اعمال مدیریت سنتی، نبود سیستم‌های پشتیبانی و مدیریتی، عدم وجود سیستم مناسب نگهداری و تعمیرات، پایین بودن راندمان تولید، ضعف در برنامه‌ریزی مناسب برای صادرات، بالا بودن قیمت تمام شده، صادرات سنگ خام به جای سنگ بریده شده و ضعف در تولید بر اساس استاندارهای کشورهای صنعتی از جمله مهمترین نقاط ضعف صنعت سنگ هستند. از جمله مهمترین فرصت‌های موجود در صنعت سنگ ساختمانی ایران، وجود ذخایر بالای سنگ ساختمانی، تسهیلات دولت جهت سرمایه‌گذاری در صنعت سنگ، وجود ظرفیت نصب شده بالا در بخش فرآوری، پیش‌بینی توسعه صادرات غیر نفتی در برنامه‌های 5 ساله توسعه کشور، وجود دانش‌آموختگان دانشگاهی برای فعالیت در صنعت سنگ و رشد شهرنشینی می‌باشد. تصویب تحریم‌ها علیه کشور، افزایش هزینه انرژی و حمل و نقل، ضعف قانون کار در حمایت از تولیدکنندگان، بالا بودن قیمت ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در صنعت، وابستگی به کارگران غیر ایرانی و احتمال اخراج آنها از کشور، عدم تناسب قوانین و مقررات مرتبط با صنعت با الزامات جهانی شدن و تجارت جهانی و کالاهای جایگزین از جمله کاشی و سرامیک از مهمترین تهدیدهایی هستند که صنعت سنگ ایران با آنها مواجه است. پس از شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر صنعت سنگ، با استفاده از نظر کارشناسان و فعالان بخش معدن و به ویژه صنعت سنگ ساختمانی، این عوامل بررسی و تحلیل شده‌اند. با تحلیل این عوامل و شناسایی میزان اهمیت و نوع اثر هر عامل بر صنعت سنگ، با استفاده از ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک (ماتریس‌های SWOT، EFE، IFE و IE)، موقعیت استراتژیک صنعت سنگ ساختمانی ایران شناسایی شده است. با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل‌ها و محاسبات در ابزارهای برنامه‌ریزی استراتژیک، وضعیت استراتژیک صنعت سنگ ساختمانی ایران در حالت تدافعی شناخته شد. لذا استراتژی‌های متناسب با حالت استراتژیک تدافعی با استفاده از ماتریس SWOT برای این صنعت پیشنهاد شدند. پس از تدوین، جذابیت استراتژی‌های طرح شده، با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد ارزیابی قرار گرفته بر اساس مقایسه زوجی اولویت‌بندی شده‌اند.